Osoby z niepełnosprawnościami i ich potencjał. Fakty, które warto znać.

Osoby z niepełnosprawnościami stanowią istotną część naszej społeczności, a ich aktywność społeczna i zawodowa jest kluczowa dla budowania inkluzyjnego społeczeństwa. Celem jest nie tylko zapewnienie im dostępu do edukacji i pracy, ale także wsparcie ich niezależności w życiu codziennym. Warto poznać kilka kluczowych faktów, które pozwolą lepiej zrozumieć potrzeby tej grupy oraz wskazać potencjał do zwiększenia zatrudnienia osób z niepełnosprawnościami w Polsce.

Liczba osób z niepełnosprawnościami rośnie

Z danych Narodowego Spisu Powszechnego z 2021 roku wynika, że liczba osób z niepełnosprawnościami w Polsce wzrosła o 16% w ciągu ostatnich 10 lat. Obecnie wynosi 5,4 mln osób. Z tego 3 471 193 osoby posiadają prawne potwierdzenie tego faktu, czyli orzeczenie o niepełnosprawności. Stanowią 63,7% ogółu osób z niepełnosprawnościami. To liczba, która pokazuje, jak ważne jest podejmowanie działań na rzecz poprawy jakości życia tej grupy społecznej.

Przyczyny niepełnosprawności

Najczęstszą przyczyną niepełnosprawności w Polsce są problemy z układem ruchowym (31%). Wiele osób zmaga się z trudnościami, które nie zawsze są widoczne na pierwszy rzut oka. Kolejnymi przyczynami są choroby układu oddechowego i krążenia (20%) oraz choroby neurologiczne (15%). W grupie osób w wieku 16-59 lat Wśród osób z niepełnosprawnościami prawie połowa (45%) posiada umiarkowany stopień, 35% ma stopień znaczny, a 20% stopień lekki. Wiedza o tych stopniach niepełnosprawności pozwala lepiej dopasować formy wsparcia, zarówno w sferze prywatnej, jak i zawodowej.

Wzrost liczby orzeczeń o niepełnosprawności z tytułu całościowych zaburzeń rozwoju

W ostatnich latach zaobserwować można dynamiczny wzrost liczby orzeczeń o niepełnosprawności związanych z całościowymi zaburzeniami rozwoju, w tym spektrum autyzmu. W ciągu minionych 4 lat liczba orzeczeń wzrosła o 200% (2024 względem 2020 r.), co może świadczyć o rosnącej świadomości w zakresie diagnozy i wsparcia osób z tego typu niepełnosprawnościami.

Wykształcenie osób z niepełnosprawnościami

Z danych wynika, że osoby z niepełnosprawnościami najczęściej kończą szkołę średnią (29%), a tylko 7% z nich nie kończy szkoły podstawowej. Warto podkreślić, że 11% osób z niepełnosprawnościami posiada wykształcenie wyższe. Im wyższy poziom wykształcenia, tym większa szansa na zatrudnienie. Osoby z wykształceniem wyższym podejmują pracę w około 40% przypadków, z wykształceniem policealnym i średnim zawodowym 22%, a z wykształceniem średnim ogólnym 20%. Niestety, tylko 6% osób z niepełnosprawnościami, które mają gimnazjalne i podstawowe wykształcenie, podejmuje pracę zawodową.

Struktura zatrudnienia osób z niepełnosprawnościami

Osoby z niepełnosprawnościami zatrudnione w gospodarce narodowej pracują głównie w następujących sektorach:

• Administrowanie i działalność wspierająca – 22,7%
• Przetwórstwo przemysłowe – 20,3%
• Handel i naprawa pojazdów samochodowych – 12,4%
• Opieka zdrowotna i pomoc społeczna – 10,3%
• Administracja publiczna i obrona narodowa – 6,9%
• Pozostałe sektory – 27,4%

Wskaźnik zatrudnienia osób z niepełnosprawnościami

Wskaźnik zatrudnienia osób z niepełnosprawnościami w wieku produkcyjnym w Polsce wynosi około 32%. Celem Polski do 2030 roku jest zwiększenie tego wskaźnika do 40%. To ambitny cel, który wymaga współpracy ze wszystkimi sektora – od rządu po pracodawców i organizacje pozarządowe.

Wnioski

Zatrudnienie osób z niepełnosprawnościami oraz ich integracja w społeczeństwie są kluczowe dla budowania równości i inkluzyjnych środowisk zarówno w życiu zawodowym, jak i codziennym. Wzrost liczby osób z orzeczoną niepełnosprawnością, poprawa dostępu do edukacji oraz rozwój specjalistycznych programów wsparcia to kluczowe czynniki, które mogą pomóc tej grupie w pełni wykorzystać swój potencjał. Ponadto, wysoki poziom wykształcenia pozytywnie wpływa na wskaźniki zatrudnienia, co pokazuje, jak ważne jest zapewnienie odpowiednich warunków edukacyjnych i zawodowych. Istotnym celem jest zwiększenie zatrudnienia osób z niepełnosprawnościami w różnych sektorach gospodarki, co nie tylko wpłynie na ich niezależność, ale również przyczyni się do wzbogacenia rynku pracy o ich unikalne umiejętności i doświadczenia.

Przy odpowiednim wsparciu ze strony pracodawców, instytucji publicznych i organizacji pozarządowych, osoby z niepełnosprawnościami mogą stać się pełnoprawnymi uczestnikami rynku pracy, wnosząc wartość zarówno do firm, jak i do społeczeństwa. Warto inwestować w rozwiązania, które umożliwią im pełną realizację zawodową i społeczną.